Gradiva

Gradiva hem psikanalitik bir incelemeye tabi tutulan ilk edebiyat yapiti, hem de bircok sanatcinin esin kaynagi olarak bir mit haline gelmistir. 1902de Neue Freie Presse adli Viyana gazetesinde tefrika edilen novella, Freudun 1907 tarihli incelemesi Jensenin Gradivasinda Hezeyan ve Düslere esin vermisti. Antikcagdan kalma bir rölyefi saplanti haline getiren genc arkeologun hikayesi Freudun cok ilgisini cekmis, yapiti adeta bir psikiyatrik vaka gibi incelemisti. Zira Freud parcali bir gecmisten gün yüzüne cikardiklariyla anlami yeniden insa etme cabasinda, arkeolojiyi psikanaliz icin bir metafor olarak görüyor, kendisinin de ayni kazi calismasini insan zihninde yaptigini düsünüyordu. Bu incelemeyi kaleme aldiktan birkac ay sonra Romayi ziyaret ettiginde, rölyefi görmek üzere Vatikan Müzesine gitmis ve tipki Jensenin karakteri gibi bir kopyasini edinip Viyanadaki calisma odasina asmisti. Mitoloji, psikanaliz ve düslerin kesistigi noktada duran Gradiva, Salvador Dali, André Masson, Marcel Duchamp gibi sürrealistlerin de esin perisi haline geldi. André Breton 1937de Pariste actigi galeriye Gradiva adini vermisti. Sürrealistler icin Gradiva düslerin ve cilgin askin gizemini temsil ediyordu